Công tắc xoay là gì? Cấu tạo và các loại công tắc xoay?

Công tắc xoay là gì?

Công tắc xoay là một loại công tắc điện cơ bản dùng để điều khiển một hoặc nhiều mạch điện thông qua việc xoay một nút hoặc đĩa. Khi nút được xoay, nó sẽ kết nối hoặc ngắt kết nối các tiếp điểm bên trong công tắc, từ đó mở hoặc đóng mạch điện để điều khiển các thiết bị.

Công tắc xoay thường được sử dụng trong các ứng dụng yêu cầu nhiều chế độ hoạt động khác nhau, chẳng hạn như điều khiển tốc độ quạt, điều chỉnh âm lượng loa, hoặc chọn các kênh trên các thiết bị điện tử. Chúng có thể có nhiều vị trí khác nhau tương ứng với các chức năng hoặc tùy chọn mà người dùng muốn điều khiển.

Cấu tạo công tắc xoay

Cấu tạo của công tắc xoay bao gồm các thành phần sau:

1. Vỏ ngoài: Làm từ chất liệu nhựa hoặc kim loại, vỏ ngoài bảo vệ các bộ phận bên trong của công tắc khỏi các tác động bên ngoài, chẳng hạn như va chạm, bụi bẩn, hoặc ẩm ướt.
2. Nút hoặc đĩa xoay: Là phần mà người dùng tương tác trực tiếp để điều khiển công tắc. Nút xoay thường có hình tròn hoặc bát giác và có các vị trí đánh dấu tương ứng với các chức năng mà công tắc điều khiển.
3. Trục xoay: Trục này kết nối nút xoay với các bộ phận bên trong của công tắc. Khi nút xoay được quay, trục cũng quay theo, điều khiển các tiếp điểm bên trong.
4. Tiếp điểm: Đây là các bộ phận dẫn điện bên trong công tắc, thường làm từ kim loại. Khi nút xoay quay, các tiếp điểm này sẽ kết nối hoặc ngắt kết nối với nhau, từ đó mở hoặc đóng mạch điện. Công tắc xoay có thể có nhiều tiếp điểm tùy thuộc vào số lượng mạch điện mà nó cần điều khiển.
5. Đế gắn: Đế gắn giúp cố định công tắc xoay vào vị trí mong muốn trên các bề mặt khác nhau, chẳng hạn như tường, hộp điện, hoặc các bảng điều khiển.

Cấu tạo cụ thể của một công tắc xoay có thể thay đổi tùy thuộc vào ứng dụng cụ thể và nhà sản xuất. Tuy nhiên, nguyên tắc hoạt động chung là khi nút xoay được quay, các tiếp điểm bên trong sẽ kết nối hoặc ngắt kết nối để điều khiển các mạch điện.

Các loại công tắc xoay

Công tắc xoay có nhiều loại, phân loại dựa trên số lượng vị trí, số lượng mạch điều khiển và cấu trúc bên trong. Dưới đây là một số loại công tắc xoay phổ biến:

1. Công tắc xoay đơn vị trí (SPST – Single Pole Single Throw): Loại công tắc xoay này có một tiếp điểm và chỉ điều khiển một mạch điện. Khi quay nút, bạn có thể mở hoặc đóng mạch điện.
2. Công tắc xoay đôi vị trí (DPST – Double Pole Single Throw): Loại này có hai tiếp điểm và điều khiển hai mạch điện độc lập. Khi quay nút, cả hai mạch sẽ được mở hoặc đóng cùng lúc.
3. Công tắc xoay đơn chuyển (SPDT – Single Pole Double Throw): Loại này có hai tiếp điểm và chỉ điều khiển một mạch điện. Tuy nhiên, khi quay nút, bạn có thể chuyển mạch điện từ một tiếp điểm này sang tiếp điểm kia.
4. Công tắc xoay đôi chuyển (DPDT – Double Pole Double Throw): Loại này có bốn tiếp điểm và điều khiển hai mạch điện độc lập. Khi quay nút, bạn có thể chuyển đổi cả hai mạch điện giữa hai tiếp điểm tương ứng.
5. Công tắc xoay nhiều vị trí: Loại công tắc xoay này có nhiều vị trí cố định, cho phép người dùng chọn giữa nhiều chế độ hoạt động khác nhau. Chẳng hạn, bạn có thể gặp công tắc xoay 3 vị trí, 4 vị trí hoặc nhiều hơn, tùy thuộc vào ứng dụng cụ thể.
6. Công tắc xoay vòng biến (Rotary Encoder): Loại này không có vị trí cố định và thường sử dụng trong các ứng dụng điện tử như điều chỉnh âm lượng, điều khiển tín hiệu kỹ thuật số, hoặc nhập liệu. Công tắc xoay vòng biến sẽ tạo ra các tín hiệu xung khi quay, thông báo cho mạch điện tử về hướng và tốc độ quay của nút.

Các loại công tắc xoay trên đây chỉ là một số ví dụ về các loại phổ biến. Tùy thuộc vào ứng dụng cụ thể, nhà sản xuất.