Điện 3 pha là gì?
Điện 3 pha là một hệ thống phân phối điện năng phổ biến, đặc biệt trong các ứng dụng công nghiệp, thương mại và lớn. Nó bao gồm ba dây dẫn điện, mỗi dây mang một dòng điện xoay chiều với cùng một tần số nhưng có pha khác nhau. Điều này giúp tận dụng hiệu quả cao hơn so với hệ thống điện một pha thông thường.
Trong hệ thống điện 3 pha, các dòng điện trong ba dây dẫn này được đặt ở một góc pha 120 độ so với nhau. Điều này có nghĩa là ở mỗi thời điểm, luôn có ít nhất một dây dẫn đang cung cấp điện năng đến tải, giúp duy trì động cơ hoạt động mượt mà hơn và giảm thiểu sự dao động của dòng điện và điện áp.
Hệ thống điện 3 pha thường được sử dụng trong các ứng dụng yêu cầu công suất lớn, như động cơ điện, máy công cụ, hệ thống HVAC và các thiết bị công nghiệp khác, bởi vì nó cung cấp công suất liên tục, đảm bảo hiệu suất cao và ổn định.

Ưu điểm điện 3 pha
Điện 3 pha mang lại nhiều ưu điểm so với hệ thống điện một pha, đặc biệt trong các ứng dụng công nghiệp và thương mại. Các ưu điểm chính của điện 3 pha bao gồm:
- Công suất liên tục: Do ba dòng điện có pha khác nhau, luôn có ít nhất một dây dẫn đang cung cấp điện năng đến tải. Điều này giúp cung cấp công suất liên tục và ổn định hơn so với hệ thống điện một pha.
- Hiệu quả cao: Hệ thống điện 3 pha giúp giảm thiểu sự dao động của dòng điện và điện áp, đảm bảo hoạt động mượt mà của các thiết bị. Điều này giúp tiết kiệm năng lượng và giảm chi phí vận hành.
- Động cơ mạnh mẽ: Động cơ điện 3 pha thường mạnh mẽ hơn, chạy êm hơn và bền hơn so với động cơ điện một pha, đặc biệt trong các ứng dụng công nghiệp.
- Giảm kích thước dây dẫn: Với hệ thống điện 3 pha, bạn có thể sử dụng dây dẫn nhỏ hơn để chuyển tải cùng một công suất so với hệ thống điện một pha. Điều này giúp giảm chi phí đầu tư cho dây dẫn và giảm tổn thất năng lượng do truyền tải.
- Dễ dàng chuyển đổi công suất: Hệ thống điện 3 pha cho phép dễ dàng chuyển đổi giữa các cấp công suất khác nhau, giúp linh hoạt hơn trong việc điều chỉnh công suất của các thiết bị.
- Khả năng mở rộng: Hệ thống điện 3 pha dễ dàng mở rộng hơn để đáp ứng nhu cầu công suất ngày càng tăng trong các ứng dụng công nghiệp và thương mại.
Công thức tính điện 3 pha
Công thức tính điện năng tiêu thụ trong mạng điện 3 pha được sử dụng để tính toán công suất, điện áp, dòng điện, và điện năng tiêu thụ trong một mạng điện ba pha. Công thức chính được sử dụng để tính công suất (P) của mạng điện 3 pha là:
P = √3 × V_L × I_L × PF
Trong đó:
- P là công suất tổng (Watt – W)
- √3 là căn bậc hai của 3, tương đương với 1,732
- V_L là điện áp dòng điện giữa hai pha (Volt – V)
- I_L là dòng điện pha (Ampere – A)
- PF là hệ số công suất (từ 0 đến 1)
Hệ số công suất (PF) là một giá trị không có đơn vị, thể hiện tỷ lệ giữa công suất thực (P) và công suất biểu kiến (S). PF được tính bằng công thức sau:
PF = P / S
Trong đó S là công suất biểu kiến (Volt-Ampere – VA) và được tính bằng công thức:
S = √3 × V_L × I_L
Để tính điện năng tiêu thụ (E) trong mạng điện 3 pha, bạn cần biết công suất (P) và thời gian hoạt động (t):
E = P × t
Trong đó:
- E là điện năng tiêu thụ (Watt-giờ – Wh)
- t là thời gian hoạt động (giờ – h)
Ví dụ:
Giả sử chúng ta có một hệ thống sử dụng mạng điện 3 pha với các thông số sau:
- Điện áp dòng điện giữa hai pha (V_L): 400 V
- Dòng điện pha (I_L): 50 A
- Hệ số công suất (PF): 0.8
Chúng ta sẽ sử dụng công thức tính công suất (P) của mạng điện 3 pha:
P = √3 × V_L × I_L × PF
Thay các giá trị vào công thức:
P = 1.732 × 400 V × 50 A × 0.8
P ≈ 27,712 W (Watt)
Giả sử hệ thống này hoạt động trong 10 giờ, chúng ta sẽ tính điện năng tiêu thụ (E):
E = P × t
Thay các giá trị vào công thức:
E = 27,712 W × 10 h
E = 277,120 Wh (Watt-giờ)
Vậy, hệ thống này sẽ tiêu thụ khoảng 277,120 Watt-giờ (Wh) điện năng sau 10 giờ hoạt động.